Het is heerlijk weer, ik zit even bij mijn ouders op het erf, bij de schuur. In de schuur liggen de verzamelstukken van de jacht van mijn vader: boeken, oud gereedschap, reproducties van schilderijtjes. Een verborgen minimuseum zoals er in deze regio meer zijn. Een reproductie van de vervening van Herman Heijenbrock hangt er ook. Die hangt ook bij mij thuis. Die reproductie 'Vervening bij Emmercompascuum' achtervolgt me. Ik kom het steeds weer tegen. Ik besluit er maar eens naar te vragen en mijn vader begint te vertellen.
'Het moet in de jaren '60-'70 zijn geweest, zegt hij, vlak voor de energiecrisis. Uitgeverij Wolters Noordhoff had schoolplaten laten drukken, onder andere van deze reproductie, zo'n 850 stuks. Er werden aanvankelijk niet veel van verkocht; er bleven circa zeshonderd stuks in het magazijn liggen. Mini Fietje uit Zwartemeer, zegt hij, tipte me daarover en had een vermoeden dat ik wel geld wilde verdienen.' Hij deed veel meer voor klanten dan ze vroegen, hij ruimde hun schuur of kelder wel eens op, maar dat werd niet altijd betaald. Dankbaar waren de mensen wel. Mini had daar oog voor.' Daarop kocht Lambert de reproducties van Mini, voor vijf gulden per stuk. Hij betaalde achteraf. 'Ik ging 's avonds op pad, zo vervolgt hij zijn verhaal, 'ik gluurde dan naar binnen bij mensen die hun gordijnen toen nog niet dicht hadden, belde bij hun aan, en verkocht de reproducties aan de deur. Lege huiskamerwanden in Drentse Veenkoloniën werden zodoende opgesierd met reproducties van 'Vervening van Emmercompascuum'. Het Veenpark bleek ook een goede afnemer, want voormalige inwoners van de regio, namen ook gretig een schoolplaat mee naar Twente en andere delen van het land. Soms werden de reproducties ook per opbod verkocht. Ook hielp mijn vader vaak bij het café van Henny Moorman, die destijds in Nieuw Weerdinge was gevestigd. Ook in dat café hing dankzij hem een reproductie. Via dat café verkocht hij de reproducties ook, en het 75 jaar bestaan van Nieuw Weerdinge hielp hem daarbij. Mijn vader bleek een succesvol handelaar. Hij verkocht uiteindelijk alle reproducties die Mini via Uitgeverij Kroese uit Emmercompascuum aan hem leverde. Soms verkocht hij ze voor meer dan 25 gulden per stuk. De laatste serie reproducties kocht hij in Groningen, bij een antiquariaat in de Aa-straat. Hij kocht ze op voor één gulden per stuk, en ook die 150 exemplaren kwamen in huiskamers in Zuidoost Drenthe terecht. Zo gingen alle reproducties van de schoolplaat van met de vervening van Heijenbrock door de handen van mijn vader, en hij ontdekte daardoor zijn talent om te verkopen.
Het is Bevrijdingsdag. Gisteren hoorde ik een lied over het missen van je vader. Ik denk terug aan mijn eerste levensjaren toen mijn vader veel op pad was om geld te verdienen. Een plot voor een boek schiet door me hoofd....